LG UT8100 (IPS) vs SAMSUNG OLED S90F (WOLED)

Telewizor LG UT8100 niestety nie spełnia oczekiwań w kategorii efektu HDR. Jasność szczytowa wynosząca jedynie 300 nitów na wykresie luminacji jest znacznie poniżej wymaganej wartości, aby cieszyć się pełnią efektów HDR. W praktyce obraz bardziej przypomina jakość SDR niż prawdziwe HDR, co szczególnie uwidacznia się w wymagających scenach o dużym kontraście. Pokrycie palety barw DCI-P3 wynosi jedynie 82%, co dodatkowo ogranicza możliwości prezentowania żywych i bogatych kolorów. Zamiast imponujących wrażeń wizualnych, otrzymujemy stonowany i wyprany z dynamiki obraz. Dla osób szukających telewizora do pełnego wykorzystania treści HDR, model LG UT8100 okazuje się mocno rozczarowujący.

Czy S90F radzi sobie nie tylko z czernią, ale również z jasnymi partiami obrazu? Zdecydowanie tak. Opowieści o OLED-ach jako „ciemnych ekranach” można powoli uznać za mit. Samsung S90F, podobnie jak LG C5 oparty na bardzo zbliżonej matrycy, osiąga jasność przekraczającą 1000 nitów. To wartość w zupełności wystarczająca, by cieszyć się efektownym i dynamicznym obrazem HDR – zarówno w filmach, jak i serialach. Większość przetestowanych przez nas scen prezentuje się znakomicie, z dobrze zarysowanymi światłami i wysokim kontrastem. Oczywiście, technologia OLED nadal ma swoje ograniczenia – przy bardzo jasnych, pełnoekranowych sekwencjach, takich jak testowa plansza z filmu The Meg (5 zdjęcie), telewizor może zauważalnie przyciemnić obraz. Trzeba jednak podkreślić, że tego typu sceny należą do rzadkości. Można uznać, że efekt HDR jest na tyle dobry, że nawet modele OLED z segmentu średniego, jak S90F, mogą zapewnić kinowe wrażenia w domowym salonie.

Tryb Filmmaker Mode w LG UT8100, choć teoretycznie najlepszy do oglądania filmów, ma spore błędy. Największym problemem jest balans bieli – spadki w kolorze niebieskim powodują wyraźne zażółcenie obrazu, widoczne zarówno w treściach HD, jak i 4K. Te błędy potwierdzają wyniki pomiarów w testcie Colour Checker, które wskazują na znaczące odchylenia w odwzorowaniu barw.

Jeśli chodzi o charakterystykę jasności, zarówno treści HD, jak i 4K cechują się dużym podbiciem tonalności. Krzywa gamma w obu przypadkach pozostaje znacznie poniżej wartości referencyjnej 2.4, co prowadzi do przesadnego rozjaśnienia ciemniejszych elementów obrazu. Podobny problem widoczny jest w krzywej EOTF – w przypadku treści 4K telewizor ma trudności z właściwym zarządzaniem jasnością, co przekłada się na problemy z rozjaśnianiem ekranu. To sprawia, że fabryczne ustawienia tego modelu wymagają znaczącej korekty, aby osiągnąć lepszą jakość obrazu.

Samsung S90F, jak większość nowoczesnych telewizorów, oferuje wiele trybów obrazu, ale – zgodnie z naszą testową tradycją – sprawdziliśmy go w tym najlepszym, czyli trybie Filmmaker. Dzięki temu obraz wygląda znacznie naturalniej niż w domyślnych, często przekoloryzowanych ustawieniach. Nie był ani przesadnie nasycony, ani sztucznie wygaszony – po prostu bliżej tego, co powinno się zobaczyć. Oczywiście „poprawniejszy” nie oznacza „idealny”. Nasz egzemplarz S90F miał niestety spore braki w balansie bieli, szczególnie w zakresie koloru niebieskiego, co skutkowało lekko żółtawym filtrem nakładanym na większość scen. Ktoś mógłby powiedzieć, że wygląda to bardziej „filmowo” – bo cieplej – ale nie oszukujmy się, George Lucas nie nagrywał Gwiezdnych wojen w sepii 😉 (porównanie ze sceną znajdziecie jak zawsze poniżej).

Dodatkowo, w materiałach HDR dało się zauważyć problem z zarządzaniem jasnością. Krzywa EOTF pokazała wyraźne „wystrzelenie” jasności – telewizor rozjaśniał obraz mocniej, niż powinien, co sprawiało, że niektóre efekty wyglądały zbyt intensywnie i odbiegały od referencji. Na szczęście część z tych problemów można wyeliminować za pomocą profesjonalnej kalibracji – o jej efektach przeczytacie w dalszej części recenzji.

Po kalibracji trybu Filmmaker Mode gamma została wyrównana do praktycznie idealnych, referencyjnych wartości, co znacząco poprawiło ogólną charakterystykę tonalności w treściach HD. Treści 4K HDR również prezentują się lepiej, choć nadal widoczne są pewne problemy na końcowych odcinkach wykresu, gdzie krzywa odbiega od ideału. Gorzej wypada krzywa EOTF, ponieważ telewizor ma trudności z utrzymaniem odpowiednich wartości jasności. W efekcie obraz w niektórych scenach może być zbyt mocno rozjaśniony lub lekko przygaszony, co wynika z samej konstrukcji urządzenia. Mimo to kalibracja przyniosła znaczną poprawę, szczególnie w przypadku treści HD, gdzie balans tonalny i odwzorowanie barw są teraz na znacznie wyższym poziomie.

Po kalibracji udało się nam usunąć praktycznie wszystkie wspomniane wcześniej błędy. Starsze filmy w jakości SDR wreszcie wyglądają tak, jak powinny – bez efektu sepii czy sztucznego postarzania obrazu. Klimat klasyków wraca na swoje miejsce (nie ma za co, fani Gwiezdnych wojen), a kolory przestają przypominać filtr z Instagrama.

Jedną z kluczowych zmian była też poprawa charakterystyki jasności w treściach HDR. Udało nam się zapanować nad krzywą EOTF w niemal referencyjny sposób. Owszem, najbardziej wymagający użytkownicy mogą dopatrzyć się minimalnych odchyleń w jasności, ale szczerze – większość widzów nawet tego nie zauważy. I nic dziwnego, bo zdecydowana większość błędów mieści się poniżej wartości ΔE 3, czyli poniżej progu widzialności. Po kalibracji S90F (WOLED) staje się naprawdę świetnym wyświetlaczem – takim, na którym można cieszyć się z niemal idealnego obrazu.

Płynność przejść tonalnych również jest poprawna, choć efekt zależy od ustawień. Aktualizacja poprawiła działanie funkcji płynnej gradacji, wygładzając przejścia lepiej niż wcześniej, ale wprowadziła drobne problemy z utratą detali, np. na teksturach.

Skalowanie obrazu w LG UT8100 wypada bardzo dobrze. Obraz prezentuje się przyzwoicie, bez większych problemów z ząbkowaniem krawędzi. Detale są zachowane na zadowalającym poziomie, co sprawia, że materiały o niższej rozdzielczości wyglądają na tym telewizorze naprawdę solidnie. Dzięki temu użytkownicy mogą cieszyć się oglądaniem starszych treści bez wyraźnych mankamentów w jakości.

Obróbka cyfrowa obrazu w S90F:

Na szczęście Samsung, jak w większości swoich modeli, tak i w S90F potrafi skutecznie poradzić sobie z niechcianym efektem posteryzacji. Funkcja odpowiedzialna za ten element to redukcja szumów, która całkiem nieźle wygładza przejścia tonalne i eliminuje nienaturalne łączenia kolorów – oczywiście w ramach swoich możliwości. Niestety, działa dość agresywnie, więc korzystanie z niej wiąże się z kompromisami. Oprócz poprawy gradacji może też usunąć ziarno filmowe czy delikatnie zmiękczyć rysy twarzy. W tym przypadku wybór należy do Was – czy wolicie bardziej „czysty” obraz, czy zależy Wam na zachowaniu oryginalnej tekstury materiału.

Skalowanie obrazu w S90F:

W tegorocznym modelu Samsung zastosował autorski procesor AI – NQ4 Gen3, który naprawdę nieźle radzi sobie z upscalingiem. Na naszych scenach testowych telewizor skutecznie „podciągał” niższą jakość w kierunku sztucznego 4K – obraz był przyjemniejszy w odbiorze, a różnice w ostrości między natywną a skalowaną treścią były niewielkie. Niestety, za całą tą AI-marketingową fasadą kryje się pewna niedoróbka. S90F nie radzi sobie z overscanem. Jeśli sięgniecie po naprawdę archiwalne materiały – np. kasetę VHS ze ślubu rodziców – musicie liczyć się z tym, że dolna część obrazu może zostać ucięta. Funkcja adaptacji obrazu do rozdzielczości po prostu tu nie zadziała tak, jak powinna.

LG UT8100, wyposażony w matrycę 60 Hz, sprawdzi się przede wszystkim u osób oglądających filmy. Telewizor oferuje system TruMotion z regulacją efektu de-judder, która pozwala dostosować płynność obrazu – od bardziej klatkowego po wyjątkowo gładki, przypominający efekt opery mydlanej, w zależności od preferencji użytkownika.

S90F naprawdę świetnie radzi sobie z ruchem – w końcu to OLED z matrycą 144 Hz, więc sport i gry wyglądają na nim po prostu rewelacyjnie. Obraz jest płynny, czysty i nie ma tu miejsca na jakieś powidoki czy rozmycia, które czasem straszą na tańszych LCD.

Telewizor został też wyposażony w ustawienia płynności obrazu, które pozwalają dostosować wszystko pod siebie. Mamy redukcję rozmycia i redukcję drgań – można to ustawić tak, żeby obraz był superpłynny (aż do tego mydlanego efektu), albo bardziej kinowy, z klasyczną „skokowością” 24 klatek. Wybór należy do was, Samsung niczego nie narzuca.

LG UT8100 oferuje podstawowe funkcje dla graczy, takie jak ALLM oraz Game Bar, który ułatwia dostęp do ustawień. Telewizor wspiera również HGiG, co poprawia jakość obrazu w grach HDR. Niestety, brak wsparcia dla Dolby Vision i VRR ogranicza możliwości urządzenia, podobnie jak matryca 60 Hz, która wyklucza obsługę rozdzielczości 120 Hz. Model ten sprawdzi się raczej w mniej wymagających zastosowaniach gamingowych.

Jeśli chodzi o funkcje gamingowe – S90F nie mamy absolutnie nic do zarzucenia. Poza brakiem Dolby Vision, co w przypadku Samsunga jest już normą. Telewizor działa w 144 Hz, ma cztery porty HDMI 2.1, więc bez problemu podłączycie więcej niż jedną konsolę albo PC. Na pokładzie znajdziemy też Game Bar – praktyczne narzędzie, które pozwala szybko podejrzeć ustawienia obrazu, stan VRR, tryb ALLM i inne przydatne opcje. Na wyróżnienie zasługuje też Game Motion Plus – czyli autorski upłynniacz Samsunga, który jako jedyny faktycznie działa sensownie w grach. Obraz sprawia wrażenie płynniejszego, ale bez sztucznego efektu czy spowolnień.

Warto też wspomnieć o funkcji HGiG, która – co może być lekkim zaskoczeniem – działa poprawnie. Piszemy o tym, bo Samsung w jednej z ostatnich aktualizacji coś wyraźnie popsuł i w części modeli opcja odpowiadająca za HGiG po prostu... znika z menu. Ustawienie jej staje się wręcz niemożliwe. Na szczęście nasz egzemplarz S90F tego problemu nie miał, ale sytuacja jest dynamiczna, więc warto mieć to na uwadze i regularnie sprawdzać dostępność nowych wersji oprogramowania i informacji od producenta.