LG UT8100 (IPS) vs Sony BRAVIA 5 (XR5)

Telewizor LG UT8100 niestety nie spełnia oczekiwań w kategorii efektu HDR. Jasność szczytowa wynosząca jedynie 300 nitów na wykresie luminacji jest znacznie poniżej wymaganej wartości, aby cieszyć się pełnią efektów HDR. W praktyce obraz bardziej przypomina jakość SDR niż prawdziwe HDR, co szczególnie uwidacznia się w wymagających scenach o dużym kontraście. Pokrycie palety barw DCI-P3 wynosi jedynie 82%, co dodatkowo ogranicza możliwości prezentowania żywych i bogatych kolorów. Zamiast imponujących wrażeń wizualnych, otrzymujemy stonowany i wyprany z dynamiki obraz. Dla osób szukających telewizora do pełnego wykorzystania treści HDR, model LG UT8100 okazuje się mocno rozczarowujący.

Patrząc na podobne wyniki w zakresie czerni i kontrastu, spodziewaliśmy się równie stabilnej formy jak w zeszłorocznym modelu jeżeli chodzi o treści HDR. Niestety – i to trzeba powiedzieć wprost – tutaj pojawił się regres, którego trudno nie zauważyć. Paradoks polega na tym, że sama jasność szczytowa Bravii 5 potrafi robić wrażenie: w naszych testach syntetycznych telewizor wyciągnął około 1000 nitów w HDR. Brzmi świetnie, prawda? Problem w tym, że ta moc nie zawsze ma realne przełożenie na wszystkie sceny filmowe. Gdy na ekranie pojawiają się drobne, punktowe elementy, coś, co w przypadku Sony zazwyczaj było dopracowane z chirurgiczną precyzją, tym razem wyraźnie kuleje. Algorytmy starają się zachować głęboką czerń wokół małych obiektów, ale efekt uboczny jest taki, że detale bywają przygaszone do tego stopnia, że stają się ledwo widoczne. Wystarczy przywołać przykład filmu Sicario 2 – tam w niektórych scenach niewielkie źródła światła praktycznie ginęły, jakby ktoś zakrył je ciemną folią.

Oczywiście nie wszystko wygląda tak dramatycznie. W prostszych, jaśniejszych scenach, w których obraz wypełniony jest większą ilością światła, Bravia 5 pokazuje, że potrafi błyszczeć: dosłownie i w przenośni. Wtedy telewizor osiąga wartości w zakresie 600–800 nitów, co widzieliśmy zarówno w testach syntetycznych, jak i podczas seansów filmowych. Wrażenie jest naprawdę pozytywne, jasność dodaje dynamiki, a kolory prezentują się żywo i świeżo. Pozostaje jednak pewien dysonans. Czujemy lekkie zmieszanie, bo ewidentnie coś poszło nie w tę stronę, w którą powinno. Postęp technologiczny – większa ilość stref, większa moc podświetlenia – nie został wsparty tak dopracowanym zarządzaniem obrazem, jakie zwykle kojarzymy z Sony. Na szczęście są elementy, które nie zostały pogorszone, a wręcz stoją na bardzo wysokim poziomie. Mowa o odwzorowaniu barw. Dzięki zastosowaniu filtra PFS, pokrycie palety kolorów jest znakomite – około 97% DCI-P3 i 75% BT.2020. To wartości, które pozwalają na naprawdę szerokie odwzorowanie barw, nadające filmom naturalność i filmowy charakter.

Tryb Filmmaker Mode w LG UT8100, choć teoretycznie najlepszy do oglądania filmów, ma spore błędy. Największym problemem jest balans bieli – spadki w kolorze niebieskim powodują wyraźne zażółcenie obrazu, widoczne zarówno w treściach HD, jak i 4K. Te błędy potwierdzają wyniki pomiarów w testcie Colour Checker, które wskazują na znaczące odchylenia w odwzorowaniu barw.

Jeśli chodzi o charakterystykę jasności, zarówno treści HD, jak i 4K cechują się dużym podbiciem tonalności. Krzywa gamma w obu przypadkach pozostaje znacznie poniżej wartości referencyjnej 2.4, co prowadzi do przesadnego rozjaśnienia ciemniejszych elementów obrazu. Podobny problem widoczny jest w krzywej EOTF – w przypadku treści 4K telewizor ma trudności z właściwym zarządzaniem jasnością, co przekłada się na problemy z rozjaśnianiem ekranu. To sprawia, że fabryczne ustawienia tego modelu wymagają znaczącej korekty, aby osiągnąć lepszą jakość obrazu.

Sony Bravia 5 testowaliśmy oczywiście w najlepszym możliwym trybie, czyli Filmowym. Już z pudełka daje on najbardziej naturalne kolory, zdecydowanie lepsze niż cokolwiek, co oferują tryby „eko” czy „dynamiczny”, które bardziej nadają się na wystawę sklepową niż do salonu. Jednak sam tryb Filmowy nie oznacza jeszcze, że zawsze możemy liczyć na kinową jakość obrazu. W treściach SDR właściwie nie mieliśmy większych zastrzeżeń – lekko ocieplony balans bieli sprawiał, że sceny nabierały nieco złocistego tonu, ale nie było to nic, co kłułoby w oczy. Problem pojawił się jednak przy materiałach HDR. Tutaj odwzorowanie kolorów wyglądało po prostu źle. Balans bieli był mocno rozjechany – z nadmiarem niebieskiego i wyraźnym brakiem czerwieni. Momentami przypominało to wręcz tryb sklepowego „super jaskrawego obrazu”, gdzie wszystko jest prześwietlone i sztucznie podbite.

Taki stan rzeczy sprawiał, że zarządzanie jasnością również wydawało się zbyt agresywne. Wykres EOTF jasno pokazał, że telewizor ma problem z prześwietlaniem wielu scen prosto po wyjęciu z pudełka. I choć wiemy, do czego zwykle zdolne są telewizory Sony, tutaj trudno było pozostać obojętnym – dlatego szybko zdecydowaliśmy się sięgnąć po kalibrację.

Po kalibracji trybu Filmmaker Mode gamma została wyrównana do praktycznie idealnych, referencyjnych wartości, co znacząco poprawiło ogólną charakterystykę tonalności w treściach HD. Treści 4K HDR również prezentują się lepiej, choć nadal widoczne są pewne problemy na końcowych odcinkach wykresu, gdzie krzywa odbiega od ideału. Gorzej wypada krzywa EOTF, ponieważ telewizor ma trudności z utrzymaniem odpowiednich wartości jasności. W efekcie obraz w niektórych scenach może być zbyt mocno rozjaśniony lub lekko przygaszony, co wynika z samej konstrukcji urządzenia. Mimo to kalibracja przyniosła znaczną poprawę, szczególnie w przypadku treści HD, gdzie balans tonalny i odwzorowanie barw są teraz na znacznie wyższym poziomie.

Po kalibracji sytuacja zmieniła się diametralnie. Udało nam się zestroić balans bieli tak, że całe sceny zaczęły wyglądać bardziej naturalnie, a obraz nabrał spójności i elegancji. W HDR pozbyliśmy się wreszcie tego niechcianego efektu przepaleń, który wcześniej psuł niektóre ujęcia. Nagle okazało się, że Bravia 5 potrafi wyciągnąć z filmów znacznie więcej niż sugerował pierwszy kontakt „prosto z pudełka”. Owszem, jeśli przyjrzymy się wykresom i porównamy je z wzorcami, można dostrzec, że początek krzywej EOTF delikatnie ucieka poza linię odniesienia. To jednak nie tyle błąd kalibracji, co raczej naturalne ograniczenie technologii Mini-LED, której nie da się przeskoczyć. Sony, zamiast kurczowo trzymać się idealnej czerni, woli priorytetyzować widoczność detali – i w praktyce trudno się z tym nie zgodzić. Wolimy zobaczyć strukturę materiału na ekranie niż smolistą plamę, w której giną wszystkie niuanse.

Sama kalibracja dała naprawdę dużo. Po około godzinie spędzonej na ustawieniach mieliśmy wrażenie, że obraz przypomina ten z najlepszych sal kinowych – oczywiście na skalę domową, ale z tym samym poczuciem jakości i dopracowania. I w takich chwilach przypominamy sobie, za co lubimy telewizory Sony: za to, że gdy już je dopieścimy, potrafią odwdzięczyć się obrazem, który wciąga na długie godziny.

Płynność przejść tonalnych również jest poprawna, choć efekt zależy od ustawień. Aktualizacja poprawiła działanie funkcji płynnej gradacji, wygładzając przejścia lepiej niż wcześniej, ale wprowadziła drobne problemy z utratą detali, np. na teksturach.

Skalowanie obrazu w LG UT8100 wypada bardzo dobrze. Obraz prezentuje się przyzwoicie, bez większych problemów z ząbkowaniem krawędzi. Detale są zachowane na zadowalającym poziomie, co sprawia, że materiały o niższej rozdzielczości wyglądają na tym telewizorze naprawdę solidnie. Dzięki temu użytkownicy mogą cieszyć się oglądaniem starszych treści bez wyraźnych mankamentów w jakości.

Bravia 5 nosi w sobie geny Sony, które pozostały nienaruszone – i chwała za to, bo mówimy o absolutnie rewelacyjnej obróbce cyfrowej obrazu. Nie bez powodu od lat uważa się, że to właśnie telewizory tej marki wyznaczają standard, jak ekran powinien radzić sobie z materiałami gorszej jakości. Jeśli ktoś wciąż ogląda klasyczną telewizję, stare filmy czy YouTube w niższej rozdzielczości, tutaj dostaje sprzęt, który potrafi zamienić takie treści w doświadczenie zaskakująco przyjemne. Na pokładzie znajdziemy kilka narzędzi, które warto włączyć. Pierwsze z nich to „cyfrowa redukcja zakłóceń”. Ustawiona na poziomie średnim działa wręcz wzorowo – wygładza przejścia tonalne, które zwykle najbardziej doskwierają w materiałach o niskiej jakości, a przy tym nie wprowadza żadnych sztucznych artefaktów. Co ważne, nie usuwa też filmowego charakteru, czyli naturalnego ziarna, które w wielu produkcjach jest elementem zamierzonym. Kolejnym atutem Bravii 5 są możliwości upscalingu procesora XR. Obraz prezentowany po skalowaniu jest miękki, ale jednocześnie ostry i przejrzysty. Kontury postaci są dobrze widoczne, a tła zachowują swoją strukturę bez przesadnego sztucznego wyostrzania. Trudno o lepszy telewizor do oglądania materiałów o słabszej jakości – Bravia 5 tylko potwierdza, dlaczego Sony w tej dziedzinie uchodzi za wzorzec.

LG UT8100, wyposażony w matrycę 60 Hz, sprawdzi się przede wszystkim u osób oglądających filmy. Telewizor oferuje system TruMotion z regulacją efektu de-judder, która pozwala dostosować płynność obrazu – od bardziej klatkowego po wyjątkowo gładki, przypominający efekt opery mydlanej, w zależności od preferencji użytkownika.

Bravia 5 dostała matrycę 120 Hz, a to już samo w sobie brzmi jak zaproszenie do oglądania sportu, szybkich meczów czy widowiskowych filmów akcji. Jednak prawdziwa magia zaczyna się dopiero wtedy, gdy do gry wchodzi MotionFlow – autorski upłynniacz Sony. Dzięki niemu możemy dostosować charakter obrazu do własnych preferencji. Suwak „gładkość” pozwala przechodzić od kinowego klimatu z lekkim „szarpnięciem” klatki filmowej do wręcz teatralnej płynności, gdzie każda piłka w meczu sunie po ekranie jak po sznurku. Im wyższa wartość, tym bardziej gładko i płynnie, im niższa – tym bardziej filmowo i naturalnie. W opcjach znajdziemy też dodatkowe ustawienie, które Sony nazwało „czystość”. To nic innego jak funkcja BFI (czyli wstawianie czarnych klatek), która ma poprawiać ostrość ruchu. Brzmi świetnie w teorii, ale w praktyce trzeba korzystać z niej z dużą ostrożnością. Dlaczego? Bo wszystkie wyższe ustawienia powodują spadki jasności nawet o połowę, a w niektórych przypadkach pojawia się też podwajanie konturów. Dlatego jeśli już chcemy z niej korzystać, zalecamy maksymalnie najniższy poziom – „1” z dostępnych dziesięciu. Wtedy zyskujemy odrobinę lepszej ostrości ruchu, a nie ryzykujemy utraty połowy jasności obrazu.

LG UT8100 oferuje podstawowe funkcje dla graczy, takie jak ALLM oraz Game Bar, który ułatwia dostęp do ustawień. Telewizor wspiera również HGiG, co poprawia jakość obrazu w grach HDR. Niestety, brak wsparcia dla Dolby Vision i VRR ogranicza możliwości urządzenia, podobnie jak matryca 60 Hz, która wyklucza obsługę rozdzielczości 120 Hz. Model ten sprawdzi się raczej w mniej wymagających zastosowaniach gamingowych.

W Bravii 5 widać ogromny postęp względem modelu X90L sprzed dwóch lat. Telewizor oferuje dosłownie wszystko, co miał jego poprzednik, ale tym razem naprawiono błędy, które potrafiły irytować graczy. Zniknęły problemy z ustawieniem zmiennej częstotliwości odświeżania (VRR), nie ma już też kłopotów z konfiguracją treści HDR w trybie HGiG. Krótko mówiąc: dostajemy sprzęt, który bez kombinacji po prostu działa tak, jak powinien. Bravia 5 ma więc wszystko, czego można oczekiwać od nowoczesnego telewizora dla graczy – i bez przesady można go reklamować hasłem „gotowy na PS5”. To zdanie, którego o modelu X90L nie mogliśmy powiedzieć. Szapo ba, Sony!

Szkoda tylko, że w tak stosunkowo wysoko wycenionym modelu zabrakło kompletu czterech portów HDMI 2.1. W codziennym użytkowaniu dla większości osób nie będzie to problem, ale jeśli ktoś ma konsolę, soundbar i dodatkowy sprzęt podpięty pod HDMI, w pewnym momencie pojawi się konieczność wyboru albo żonglowania kablami.